صنعت تراکتورسازی رومانی، داستانی جذاب از تلاش برای خودکفایی صنعتی در دوران حکومت کمونیستی نیکولای چائوشسکو است. این صنعت که عمدتاً حول محور دو شرکت بزرگ URSUS و Roman شکل گرفت، نقش حیاتی در مکانیزه کردن کشاورزی این کشور بلوک شرق ایفا کرد و محصولات آن به نمادی از صنعت داخلی رومانی تبدیل شدند.
تاریخچه و زمینهسازی: آرزوی صنعتی شدن
پس از جنگ جهانی دوم، رومانی که در اردوگاه شرق قرار داشت، تحت سیاستهای صنعتیسازی سریع و برنامهریزی متمرکز قرار گرفت. هدف، کاهش وابستگی به غرب و ایجاد یک اقتصاد خودکفا بود. در این میان، تراکتور به عنوان نماد پیشرفت کشاورزی و صنعتی، از اولویتهای بالایی برخوردار شد.
URSUS (اورسوس): این شرکت، قدیمیترین سازندهٔ تراکتور در رومانی است که ریشههای آن به اواخر قرن نوزدهم برمیگردد. اما تولید انبوه تراکتورهای URSUS به طور جدی از دههٔ ۱۹۶۰ و با کمک فنی و دریافت مجوز از شرکت معروف مسی فرگوسن (Massey Ferguson) آغاز شد. بسیاری از تراکتورهای اولیهٔ اورسوس بر اساس مدلهای مسی فرگوسن، مانند سری MF ۳۵، طراحی و تولید میشدند.
ROMAN (رومان): این شرکت غول تراکتورسازی رومانی بود که در شهر براشوو (Brașov) واقع شده بود. تولید تراکتورهای رومان از اواسط دههٔ ۱۹۴۰ آغاز شد، اما نقطهٔ عطف آن در دههٔ ۱۹۷۰ رخ داد. رومان با عقد قراردادی بزرگ با شرکت آلمانی DEUTZ (دویتس)، مجوز تولید تراکتورهای مجهز به موتورهای هوا-خنک دویتس را دریافت کرد. این همکاری، فصل جدیدی در کیفیت و قابلیت اطمینان تراکتورهای رومانیایی گشود.
مشخصات فنی و ویژگیهای شاخص
تراکتورهای رومانیایی، به ویژه مدلهای معروف رومان، ویژگیهای متمایزکنندهای داشتند:
1. موتورهای دویتس (DEUTZ): مهمترین ویژگی تراکتورهای رومان، استفاده از موتورهای دیزلی هوا-خنک دویتس بود. این موتورها به دلیل سادگی، اطمینانپذیری بالا و عملکرد خوب در آبوهوای سرد یا گرم (به دلیل عدم وجود مشکلات مربوط به رادیاتور و ضد یخ) شهرت داشتند.
2. سادگی و استحکام: این تراکتورها برای شرایط سخت کشاورزی در اروپای شرقی طراحی شده بودند. طراحی مکانیکی نسبتاً ساده، آنها را برای تعمیر و نگهداری در کارگاههای محلی مناسب میکرد.
3. قدرت و گشتاور: تراکتورهای رومان در ردههای قدرت متوسط قرار داشتند (معمولاً بین ۶۰ تا ۱۳۰ اسب بخار) و برای انجام طیف وسیعی از کارهای مزرعه مناسب بودند.
4. مدلهای شاخص:
* Roman 1125: احتمالاً معروفترین مدل رومان که در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به طور گسترده تولید شد.
* Roman 1135: نمونهٔ قدرتمندتر سری رومان.
* URSUS C-385 و C-1051: از مدلهای پرطرفدار اورسوس که بر پایهٔ فناوری مسی فرگوسن ساخته میشدند.
اهمیت اقتصادی و صادرات
تراکتورهای رومانیایی نه تنها نیاز داخلی را تأمین میکردند، بلکه به یک کالای صادراتی مهم برای رومانی تبدیل شده بودند. این تراکتورها عمدتاً به دیگر کشورهای بلوک شرق، کشورهای عربی و حتی به برخی کشورهای غربی صادر میشدند. تولید انبوه آنها نقش مهمی در ایجاد اشتغال و تقویت صنعت داخلی رومانی داشت.